ISTORIJSKI ARHIV POŽAREVAC ...

 

 

 

 

ISSN (Online) 2812-9636

INSTITUCIJA:
ISTORIJSKI ARHIV POŽAREVAC

GLAVNI I ODGOVORNI UREDNIK:
Dr Jasmina Nikolić, direktorka Istorijskog arhiva Požarevac

AUTOR I UREDNIK PORTALA:
Dr Jasmina Nikolić

TEHNIČKI UREDNIK:
Aleksandra Bogdanović

 

AUTORI:
Dr Jasmina Nikolić
Dr Dragana Miloradović
Nataša Milošević Dulić
MIrjana Stepanović

POČETAK
1.10.2021.

STATUS:
U toku
___________________________

KONTAKT PODACI:
ISTORIJSKI ARHIV POŽAREVAC
DR VOJE DULIĆA 10
12000 POŽAREVAC
REPUBLIKA SRBIJA
www.arhivpozarevac.org.rs
info@arhivpozarevac.org.rs
+381.12.523.082

 

ARHIVALIJA MESECA – JUN 2022.

 

     

SEĆANJE NA VELIKOG KNJAZA MILOŠA...

Istorijski arhiv Požarevac u svojoj zbirci Varia, među ostalim brojnim dokumentima, čuva i tri pisma sa potpisom Knjaza Miloša. Pisma napisana 22. juna 1829. adresirana su na Cvetka Rajovića, "policaj direktora", koga je Knjaz smatrao čovekom od poverenja.
Posle Drugog srpskog ustanka, svaki korak turske vojske posmatran je sa podozrenjem i značio je opasnost po mir i diplomatski rat za samostalnost Kneževine.

"Znajući koliko su važne ovakove vesti" - kaže u pismu Knjaz Miloš, prenoseći obavesti koje je dobio od kneza Vase. Knjaz obaveštava Cvetka Rajovića, gospodina Čarona i glavnokomandujućeg o povratku bosanskih kapetana iz Travnika, gde su bili kod vezira, i da su spremili 6 hiljada vojnika paši skadarskomu, a da 3500 bosanskih spahija "to isto čine"... Sa posebnim podozrenjem praćeno je kretanje vojske i prema Vidinu, i o tome Knjaz Miloš izveštava svog "policaj direktora".
Pisma su napisana u Požarevcu i nose potpis " Miloš Obrenović, Knjaz Srbskij".

Podsetimo...
Polovinom juna 1815. godine izvojevana je velika Miloševa pobeda u bici za Požarevac. Posebno ponosan na izvojevanu pobedu, Knjaz rado boravi u varoši, u svom konaku. Požarevac postaje sedište gvardije, soldata, voeni špitalj (garde, vojske, vojne bolnice). Tu je osnovana vojna akademija, vojna muzika, sud, apsana.. Požarevac postaje mesto osnivanja glavnih institucija državnosti i nezavisnosti buduće Kneževine - policije, vojske, sudstva - odnosno druga prestonica Kneževine.

Knjaz je izvršio intervencije i u samoj varoši uređujući novu čaršiju, trgovačku četvrt, regulišući ulice, obnavljajući Sabornu crkvu, osnivajući škole...

Zahvalni Požarevljani i žitelji Okruga Požarevačkog svom Knjazu, koji je mnogo učinio i da Požarevac od turske kasabe dobije lik evropskog grada, podigli su "Knjazu Srbskomu" spomenik u gradskom parku, na Ivandan, 24. juna 1898. (po starom kalendaru), na dan oslobođenja Požarevca 1815. godine. Na spomeniku su reči koje je, prema predanju, Miloš izgovorio turskom vojskovođi tokom bitke za Požarevac: "Delibaša, carski delijo, ti imaš kud i na drugu stranu, a ja nemam kuda, nego tuda, pa u život ili smrt".

Fotografija: Poverljiva pisma Knjaza Miloša Cvetku Rajoviću o kretanju vojske, od 22. juna 1829. u Požarevcu.
Istorijski arhiv Požarevac, Varia, signatura 1. i 2.

Odabrala: dr Dragana Miloradović, arhivski savetnik savetnik